Jednakże problem polega na tym, że nie ma takiego autorytetu, który mógłby podać nam na tacy gotowe rozwiązanie. Pomysł na miasto, aby był skuteczny i prawdziwy musi być sformułowany przez jego mieszkańców, gdyż tak naprawdę tylko oni znają silne i słabe strony tego złożonego "organizmu". Oczywiście rola liderów jest niezbędna, ale o tym, w jakim kierunku należy skierować wysiłki powinni zadecydować sami lubanianie.
Z dumą stwierdzam, że główne cele rozwojowe dla Lubania na najbliższe dziesięć lat zostały wypracowane w ciągu minionego roku przez jego mieszkańców. Ponad setka osób na kilkunastu warsztatach dyskutowała o przyszłości naszego miasta. Sama koncepcja warsztatów zgodna była z najnowszymi trendami w tej dziedzinie. Ostatecznie wypracowano 5 celów strategicznych, 28 celów operacyjnych i 70 zadań strategicznych. W niniejszym artykule, z obiektywnych względów, prezentuję wyłącznie cele strategiczne wraz z komentarzem. Z pozostałymi elementami strategii będzie można zapoznać się już niebawem, gdyż gotowy dokument poddawany jest ostatnim pracom redakcyjnym.
Mamy już cele, tak więc możemy przystępować do działania. Aby je osiągnąć będziemy potrzebować nie tylko pieniędzy, ale także determinacji, odwagi, jedności i konsekwencji. Lubań jest wyjątkowy i dysponuje dużym potencjałem. Wiem to, gdyż w ciągu ostatnich 4 lat niejednokrotnie miałem okazję o tym się przekonać. W przyszłość musimy spoglądać z optymizmem i nie odrzucać ambicji, bo to właśnie one są naturalnymi rodzicami sukcesu, a tego Lubań potrzebuje jak nigdy wcześniej.
1. Osiągnięcie możliwie najwyższego poziomu rozwoju i wzrostu gospodarki miejskiej.
Rozwój gospodarczy jest kluczowym zagadnieniem rozwoju każdej wspólnoty społecznej i samorządowej. W Lubaniu po okresie likwidacji dużych zakładów przemysłowych, nastąpił rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, których funkcjonowanie i działalność determinuje kierunki rozwoju miasta. Niewielka ilość znajdujących się w obrębie miasta, terenów pod potencjalne inwestycje gospodarcze, wskazuje na konieczność podjęcia działań poprawiających funkcjonowanie istniejących przedsiębiorstw, poprzez poprawę infrastruktury komunikacyjnej - zachodnia obwodnica miasta i możliwość udostępnienia nowych terenów z przeznaczeniem pod inwestycje oraz poprawę przejezdności dróg wojewódzkich 357 i 296 (bezpośredni zjazd z autostrady A4), inicjowanie wdrażania przez nie nowych technologii i szeroko rozumianą współpracę ze środowiskiem pracodawców w zakresie wzmacniania ich ponadlokalnej konkurencyjności w kraju i za granicą. Nie bez znaczenia pozostaje niezaprzeczalny atut położenia Miasta w bliskości autostrady A4 i wynikająca stąd możliwość zachęcania nowych potencjalnych inwestorów do lokowania swojej działalności w mieście.
2. Podniesienie poziomu rozwoju społecznego mieszkańców miasta.
Pod pojęciem rozwoju społecznego Lubania w strategii miasta Lubania rozumie się poprawę jakości życia jego mieszkańców. Stagnacja na tym polu utrudnia bowiem wzmacnianie konkurencyjności miasta, a w konsekwencji rozwój gospodarczy. Osiągnięcie tego celu wymaga trafnego określenia społecznych jakości Lubania w granicach jego tradycji przestrzennych i wykreowania narzędzi pozwalających rozwiązywać trudne problemy miejskiej społeczności. Badania wykazują, że w coraz mniejszym stopniu możemy rozwiązywać je "pieniędzmi i betonem". Bez stymulantów, pobudzających aktywność obywatelską niewiele da się osiągnąć. Fundamentalną zasadą polityki miejskiej powinno stać się zatem wdrażanie różnych form partycypacji społecznej i aktywizacja różnorodnych inicjatyw społecznych i gospodarczych, celem przynajmniej częściowej społeczno-gospodarczej reintegracji miasta. Aby trafnie określić wspomniane wyżej jakości społeczne Lubania, koniecznym jest budowanie sprawnych systemów komunikacji wewnątrzmiejskiej. Budowanie komunikacji społecznej w mieście i pobudzanie aktywności społecznej jest trudnym zadaniem, jest ona jednak tym większa, im bardziej mieszkańcy miasta się z nim identyfikują. Stąd też szczególny nacisk położono na budowanie społecznej i regionalnej tożsamości. W tym przypadku kluczową rolę powinno odgrywać wzmacnianie kultury miejskiej oraz wspieranie aktywności organizacji pozarządowych i spółdzielni mieszkaniowych.
3. Efektywne wykorzystanie położenia Lubania przy trasach tranzytowych.
Jednym z najsilniejszych atutów Lubania jest jego lokalizacja przy bardzo ważnych szlakach komunikacyjnych o orientacji równoleżnikowej i południkowej oraz bliskość granicy polsko-czeskiej i polsko-niemieckiej. Analiza SWOT wykazała, że obie wartości, przy uwzględnieniu szeregu innych, pozostających z nimi w bezpośredniej korelacji silnych stron miasta i powiatu, pozwalają wskazać na niedocenianą dotąd funkcję Lubania jako ważnej bramy do Dolnego Śląska patrząc od zachodu i południowego-zachodu oraz do Górnych Łużyc, uwzględniając ruch z kierunku wschodniego. Poważane sukcesy odnoszone na polu turystyki przez powiat jeleniogórski niemieckie Górne Łużyce oraz północno-zachodnią część Czech, zwiększają z roku na rok odbywający się w bezpośredniej bliskości miasta trójstronny tranzyt turystyczny. Miasto i powiat lubański odgrywają zatem rolę swoistego "pomostu" pomiędzy ważnymi ośrodkami turystycznymi trzech państw. Fakt ten potwierdzają niezbicie badania przeprowadzone przez Urząd Marszałkowski*. Obok tranzytu turystycznego rozwija się również tranzyt przesyłowy. Mając na uwadze planowane przez samorząd województwa działania pobudzające rozwój gospodarki w strefie drogi nr 30 (patrz Strategia Rozwoju dla Dolnego Śląska: obszar interwencji o nazwie Autostrada Nowej Gospodarki), należy się spodziewać żywego rozwoju tejże dziedziny w najbliższych latach.
Wobec powyższego, tranzyt powinien być rozpatrywany jako czynnik o kapitalnym znaczeniu dla rozwoju miasta, warunkujący sukces na polu turystyki, rekreacji i usług. Tranzyt turystyczny należy wykorzystać przede wszystkim, kreując atrakcje i usługi będące w stanie zatrzymać jego część na krótszy lub dłuższy czas w granicach miasta. W przypadku tranzytu przesyłowego należy mieć na uwadze usługi i infrastrukturę służącą jego obsłudze w pasie drogi nr 30.
4. Realizacja idei społeczno gospodarczych miasta zgodnie z regułami zrównoważonego rozwoju.
„Troska o jakość środowiska przyczynia się do eliminacji wielu zagrożeń i uciążliwości życia w obszarach zurbanizowanych. Miasta, które zapewniają wyższą jakość środowiska lepiej służą mieszkańcom. Przyciągają też innych, którzy mają możliwość wyboru, czyli przedstawicieli tzw. klasy kreatywnej. W ten sposób miasta dobrze zarządzane zyskują kolejny impuls rozwojowy”**. W nowej strategii Lubania rozwój zrównoważony nie jest pojmowany wyłącznie w kategoriach ochrony środowiska. Akcent pada przede wszystkim na „ład zintegrowany”. Zatem polityka przestrzenna, gospodarcza i społeczna powinny być kreowane w nawiązaniu do lokalnych uwarunkowań i potrzeb oraz przy niezatracaniu z pola widzenia nadrzędnego celu, jakim jest miasto przyjazne człowiekowi***. Rozwój zrównoważony to nie tylko planowanie i określone działania, ale także zdobywanie wiedzy na temat otaczającego nas środowiska. Stąd bardzo silny nacisk został położony na ekoedukację. Dotychczasowe doświadczenia i osiągnięcia Lubania na polu zrównoważonego rozwoju, pokazują, że miasto nie tylko zmierza w dobrym kierunku, ale zaczyna również odgrywać rolę lidera ekorozwoju w południowo-zachodniej części Dolnego Śląska. Jest to bardzo silny atut, który może w przyszłości stać się ważnym elementem składowym lubańskiego produktu regionalnego. Sukcesy i porażki na polu działań na rzecz szeroko rozumianego zrównoważonego rozwoju będą determinować jakość marki miejskiej, co z punktu widzenia wizji miasta i jego planów ma niezwykle istotne znaczenie.
5. Wykreowanie pozytywnego wizerunku miasta.
Żaden ze strategicznych celów określonych w niniejszym dokumencie nie zostanie zrealizowany w zadowalającym stopniu, jeżeli zabraknie jednoznacznej definicji i opisu Lubania jako produktu terytorialnego oraz odpowiednich działań marketingowych. „Produktem terytorialnym jest skumulowana użyteczność społeczno-ekonomiczna miejsca, zaoferowana klientom wewnętrznym i zewnętrznym dla zaspokojenia ich potrzeb materialnych, duchowych, bieżących i rozwojowych o charakterze konsumpcyjnym i inwestycyjnym”. Opracowanie i wpuszczenie na rynek oferty produktowej wymaga jednakże odrębnej strategii marketingowej, która będzie stanowić podstawę wszystkich decyzji na tym polu. Marketingiem terytorialnym powinna zająć się wyodrębniona jednostka, która statutowo, kadrowo i kompetencyjnie sprosta licznym, trudnym, a w przypadku Lubania - również pionierskim - zadaniom w tym zakresie.
Oczywistym jest, że dany produkt, aby był chętnie kupowany, musi posiadać atrakcyjny wizerunek, a siła jego marki musi stale wzrastać. Od tego przede wszystkim będzie zależeć konkurencyjność Lubania na rynku regionalnych produktów terytorialnych. A w tym przypadku konkurenci są bardzo ambitni, doświadczeni i zdeterminowani. Zatem pozytywny image Lubania jest wielce pożądany, a głównym narzędziem w jego wykreowaniu powinien być poprawnie rozumiany i stosowany marketing terytorialny.
Nie da się ukryć, że los naszego miasta leży w naszych rękach i od decyzji, które podejmiemy w tym przełomowym dla niego momencie, będą zależały warunki życia przyszłych pokoleń. To ogromna odpowiedzialność.
Arkadiusz Słowiński
Burmistrz Miasta Lubań
------------
PRZYPISY:
* "Badanie ruchu turystycznego na Dolnym Śląsku w ujęciu powiatowym i subregionalnym wg Aktualizacji Programu Rozwoju Turystyki dla Województwa Dolnośląskiego", b.m.w. 2012 r.
** "Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce", pod. red. J. Kronenberga i T. Bergiera, Kraków 2010, s. 235.
*** Wlaźlak Katarzyna, "Rozwój regionalny jako zadanie administracji publicznej", Warszawa 2010, s. 52.
Z dnia: 2014-02-20, Przypisany do: Nr 4(483)